Intro

Czy kiedykolwiek zastnawiałaś \ zastanawiałeś się skąd się bierze smog? Nie bacząc na to co mówią politycy, ekolodzy, prasa lewicowa i prawicowa, ludzie “na mieście”?

• SMOG stał się jednym z najbardziej medialnych tematów w Polsce od momentu, w którym ujrzeliśmy pierwsze raporty wskazujące jak bardzo zanieczyszczone jest powietrze, którym oddychamy na co dzień
• Polska jest obecnie jednym z najlepiej opomiarowanych krajów, włączając w to sieć czujników publicznych i prywatnych
• Dane wskazują, że ruch drogowy ma niewielki wpływ na poziom pyłów zawieszonych PM10. Smog jest w zdecydowanej większości powodowany przez niską emisję powstającą w domach jednorodzinnych

To wina pogody!

Jak to bywa w naszym społeczeństwie, najłatwiej zrzucić winę na kogoś. To wszystko wina pogody! Kiedy na zewnątrz robi się zimniej, czujniki zanieczyszczeń zaczynają mienić się jesiennymi kolorami – począwszy od żółci, przez pomarańcz aż po piękny kolor bordo. Dzisiaj chciałem wskazać na bardzo silną pośrednią zależność pomiędzy poziomem PM10 i niskimi temperaturami. Pośrednią, bo przecież sama niska temperatura nie generuje smrodliwego dymu w okolicy. Ten powstaje, kiedy  wrzucamy to i tamto do pieca. Czasem, żeby ogrzać dom. Innym razem  – z lenistwa i pozoronej skłonności do oszczędności. Pozornej, bo efekt cieplny jest marny. Za to zdrowotny –  bardzo konkretny. Ostrożne szacunki mówią o ponad trzech milionach pieców w Polsce, niespełniających norm środowiskowych. Dlatego, głównym punktem polityki antysmogowej (niezłym w założeniu, ale kiepskim w realizacji) jest wymiana bezklasowych pieców w całym kraju. W założeniu potrwa to kilka lat i będzie kosztować miliardy złotych. W praktyce (biorąc pod uwagę obecne tempo wymiany) zajmie to przynajmniej kilkanaście lat. Dobrym znakiem jest za to rosnąca świadomość mieszkańców, szczególnie w dużych miastach. Od 1 września 2019 roku w Krakowie obowiązuje bezwzględny zakaz opału paliwami stałymi. Na podsumowanie realnych efektów tych działań będziemy musieli poczekać do końca sezonu grzewczego. Jednak wydaje się, że na podstawie bieżącej analizy rezultaty są już widoczne. Centrum Krakowa, notuje lepsze wyniki, niż otaczający go obszar. Przynajmiej do czasu kiedy smog nie spłynie z wyżej położonych terenów do miasta.

Screenshot wzięty z Airly (https://airly.eu/map/en/) pokazujący jakość powietrza w połudnowej Polsce, gdzieś w październiku 2019 roku.

Poniższe mapy ciepła wskazują silną zależność pomiędzy temperaturą powietrza a poziomem PM10 w Warszawie w latach 2005-2018.

Średnie miesięczne stężęnie PM10 po lewej, temperatury po prawej. Wyniki z Warszawy w latach 2005-2018. Opracowanie własne.

Zwykle niskie średnie miesięczne temperatury znajdują natychmiastowe odzwierciedlenie w średnim miesięcznym stężeniu PM10. Działa to również w drugą stronę. Najcieplejsze grudnie w ostatnich kilkunastu latach odpowiadają stosunkowo niższym stężeniom PM10. Znajdziemy jednak również kilka ciekawostek zaznaczonych na niebiesko – w tym kratka w samym środku obu map. Najzimniejszy lipiec nie spowodował najwyższych stężeń PM10 a … najniższe. Cóż, podejrzewam, że średnia temperatura 19°C nie powoduje jeszcze, że nerwowo wrzucamy do pieców co popadnie a być może towarzyszyły jej inne ważne czynniki pogodowe jak silny wiatr czy sprzyjające ciśnienie oraz wilgotność. Fascynujące, nieprawdaż?

^{1 https://smoglab.pl/likwidacja-kopciuchow-stoi-w-miejscu-pas-podsumowuje-programy-wymiany-kotlow/
2 http://healpolska.pl/zanieczyszczenie-srodowiska-a-zdrowie/} 

W następnym artykule:
Gdzie uciec przed smogiem na ferie?  Zapraszam! 

Poprzednie artykuły:

• SMOG #2 Masz dość smogu? Tam się przeprowadź!

• SMOG #1 Ostatnie 15 lat smogu w Polsce. „Lepiej, niewiele lepiej, ale lepiej…”

* Powyższe wyniki pochodzą ze stacji GIOŚ, które spełniały warunek zarejestrowania minimum 280 pomiarów w trakcie roku kalendarzowego.
* Miłośników tabelek i Nabywców kraciastych koszul zapraszam do części technicznej analizy.